Astronomska slika dana

Otkrij kosmos! Svakodnevna slika o astronomiji i astronautici sa kratkim objasnjenjem astronoma.

02. novembar 2021.

SN rekvijem: Super nova se vidi tri puta

Kredit za sliku & autorska prava: NASA, ESA, HubbleS. A. Rodney (U. South Carolina) et al.; Obrada slike: J. DePasquale (STScI)

Objasnjenje slike: Ovu istu supernovu smo videli tri puta - kada cemo je videti cetvrti put? Kada udaljena zvezda eksplodira kao supernova, srecni smo ako je vidimo makar jednom. U slucaju AT 2016jka („SN Requiem“), jer se eksplodirajuca zvezda slucajno nasla iza centra galaktickog jata (MACS J0138 u ovom slucaju), poredjenje slika Hablovog svemirskog teleskopa pokazuje da smo je videli tri puta. Ove tri slike supernove su istaknute u krugovima pri dnu levog kadra snimljenog 2016. godine. Na desnom kadru, snimljenom 2019. godine, krugovi su prazni jer su sve tri slike jedne supernove izbledele. Kompjutersko modeliranje sociva jata, medjutim, ukazuje da bi se cetvrta slika iste supernove na kraju trebala pojaviti u gornjem krugu na desnoj slici. Ali kada? Najbolji modeli predvidjaju da ce se to dogoditi 2037. godine, ali ovaj datum je neizvesan oko dve godine zbog nejasnoca u distribuciji mase sociva jata i istorije sjaja zvezdane eksplozije. Sa prefinjenim predvidjanjima i budnim pracenjem, Zemljani koji zive za 16 godina od sada bi mogli da uhvate ovu cetvrtu sliku - i mozda nauce vise o jatima galaksija i supernovama odjednom.