Astronomska slika dana

Otkrij kosmos! Svakodnevna slika o astronomiji i astronautici sa kratkim objasnjenjem astronoma.

01. septembar 2021.

Igrajuci duhovi: zakrivljeni mlazovi sa aktivnih galaksija

Kredit za sliku & autorska prava: Jayanne English & Ray Norris, EMU-ASKAP, DES; Tekst: Jayanne English (U. Manitoba)

Objasnjenje slike: Zasto bi galaksije emitovale mlazove koji lice na duhove? Stavise, zasto izgledaju kao da igraju? Uvijeni i pahuljasti mlazovi iz supermasivnih crnih rupa u centrima dve galaksije domacina (gornji centar i donji levi) nisu slicni nicemu sto je do sada vidjeno. Astronomi su ih pronasli koristeci radio-teleskop Australian Square Kilometer Array Pathfinder (ASKAP) pri kreiranju karata koje prate evoluciju galaksija. Slike koje su prethodile ovoj evolucionoj karti svemira, pokazale su samo amorfne mrlje. Na kraju, poredjenje relativnih kolicina emitovane energije otkrilo je da su uzarene izduzene strukture nastale elektronima koji struje oko linija magnetnog polja. Preklapanje radio podataka na optickom prikazu neba (Istrazivanje tamne energije) potvrdilo je da elektronski tokovi poticu iz centara aktivnih galaksija. Obicno takva aktivna galakticka jezgra (AGN) proizvode prave mlaznice. Vodeca hipoteza o geometrijskom poreklu ovih neobicno gracioznih oblika ukljucuje protok velikih intergalaktickih vetrova.